ไตในทัศนะแพทย์จีน คืออะไร? ทำไมไตจึงมีความสำคัญมากกับสุขภาพ?

คนป่วยหลายคนเคยไปตรวจร่างกายที่โรงพยาบาล หลังจากที่หมอตรวจเลือดและดูผลเลือดแล้ว บอกกับคนป่วยว่า ไตอยู่ในเกณฑ์ดี ทำงานได้ปกติ ไม่จำเป็นต้องบำรุงอะไร แต่ในทัศนะของแพทย์แผนจีนมักจะบอกว่า ผู้ป่วยไตไม่ดี ไตอ่อนแอ ต้องบำรุงไต ผู้ชายที่มีปัญหาเสื่อมสมรรถภาพทางเพศ หมอจีนมักจะบอกว่า ต้องบำรุงไต เพราะไตอ่อนแอ คนที่ปัสสาวะบ่อยตอนกลางคืน ปัสสาวะรดที่นอน หมอจีนก็จะบอกว่า ไตพร่อง ต้องบำรุงไต สรุปแล้วในทัศนะของแพทย์จีน “ไต” คืออะไร ทำไมถึงให้ความสำคัญมากเป็นพิเศษ และไตเกี่ยวข้องกับสุขภาพของเราอย่างไร

ในทรรศนะแพทย์แผนจีน “ไต“ ไม่ได้หมายถึงตัวอวัยวะไตอย่างเดียว แต่เกี่ยวข้องกับร่างกายหลายระบบ เช่น ระบบสมอง ระบบประสาทอัตโนมัติ ระบบฮอร์โมน รวมถึงกระเพาะปัสสาวะ กระดูก ไขกระดูก ผม หู อวัยวะขับถ่าย และอวัยวะสืบพันธุ์

พลังไตหรือพลังดั้งเดิม เริ่มจากตอนเด็กๆ ไตจะอ่อนแอ และจะค่อยๆ แข็งแรงและพัฒนาขึ้นเรื่อยๆ จนถึงวัยหนุ่มสาว วัยฉกรรจ์ และกลับอ่อนแอลงอีกครั้งเมื่อเข้าสู่วัยสูงอายุ

ในผู้หญิง ความสมบูรณ์ของพลังไตเมื่ออายุประมาณอายุ 14 ปี ทำให้เกิดประจำเดือน
ในผู้ชาย ความสมบูรณ์ของพลังไตเมื่ออายุประมาณอายุ 16 ปี แสดงออกด้วยการมีการหลั่งน้ำอสุจิ

ผู้ชายเมื่อถึงวัย 40 และผู้หญิงเมื่อถึงวัย 35 ปี พลังไตจะเริ่มอ่อนแอ ความต้องการทางเพศจะเริ่มลดลง จนถึงช่วงวัยทอง และลดลงเด่นชัด ในผู้หญิงเมื่ออายุ 49 ปี คือภาวะหมดประจำเดือน ในขณะที่ผู้ชายที่มีอายุ 64 ปี เชื้ออสุจิจะมีปริมาณลดลง เมื่อพลังของไตลลดลง จะส่งผลให้ความสามารถในการเจริญพันธุ์หมดไปด้วย

สรุปได้ว่า การเพิ่มขึ้น ลดลงของพลังหยางของไตเกี่ยวข้องกับการดำรงอยู่ และการดับสลายของชีวิต ตั้งแต่เกิด เจริญเติบโต เสื่อมถอย การตาย

คนที่ไตแข็งแรง แสดงออกอย่างไร?

1.ไตดี : ทำให้การเจริญเติบโตดี (เกี่ยวข้องกับระบบฮอร์โมน)

• ผู้หญิงอายุ 28 ปี เป็นช่วงที่พลังไต เจริญและพัฒนาถึงขีดสุด เอ็นกระดูกแข็งแรง
• ผู้หญิงอายุ 35 ปี เป็นช่วงที่พลังไตเริ่มเสื่อมถอย
• ผู้ชายอายุ 32 ปี เป็นช่วงที่พลังไต เจริญและพัฒนาถึงขีดสุด
• ผู้ชายอายุ 40 ปี เป็นช่วงที่พลังไตเริ่มเสื่อมถอย

2.ไตดี : ทำให้ระบบสืบพันธุ์ดี

จิงของไต (มีความหมายคล้ายกับระบบฮอร์โมน) เป็นตัวกระตุ้นกระตุ้นการเจริญเติบโต และระบบการสืบพันธุ์ ทำให้ผู้หญิงมีประจำเดือน ผู้ชายมีเชื้ออสุจิ คนที่มีภาวะไตอ่อนแอ ในผู้ชาย จะมีอาการเสื่อมสมรรถภาพทางเพศ น้ำเชื้อมีอสุจิน้อย ในผู้หญิงจะมีอาการประจำเดือนมาไม่ปกติ มดลูกเย็น (มีบุตรยาก)

• ผู้หญิงอายุ 49 ปี เป็นภาวะหมดประจำเดือนในผู้หญิง
• ผู้ชายอายุ 64 ปี การสร้างเชื้อสุจิ จะเริ่มหมดลง

3.ไตดี : ทำให้สุขภาพโดยรวมดีไปด้วย

ไตเป็นตัวควบคุมหยิน-หยาง (สมดุลของร่างกาย ความร้อน-เย็น ) ในภาวะร่างกายที่เหมาะสม จะทำให้การทำงานของระบบต่างๆ ในร่างกายเป็นปกติ การบำรุงไต หัวใจคือต้องปรับสมดุลให้พอดีระหว่าง ไตหยิน และไตหยาง ร่างกายถึงจะมีภูมิต้านทานที่ดี

4.ไตดี : ทำให้ระบบเมตาบอลิซึมในการควบคุมน้ำในร่างกายปกติ

คนที่มีปัญหาปัสสาวะมาก ปัสสาวะบ่อย กลั้นปัสสาวะไม่อยู่ บวมน้ำ บ่งบอกได้ว่าไตไม่แข็งแรง ปกติเวลาดื่มน้ำ ร่างกายจะนำน้ำไปใช้ประโยชน์ในส่วนต่างๆของร่างกาย ส่วนที่ไม่ได้ใช้ประโยชน์ จะถูกขับออกมาทางปัสสาวะเป็นหลักซึ่งเป็นหน้าที่ของไต การขับปัสสาวะของกระเพาะปัสสาวะก็ต้องอาศัยพลังไตมาควบคุมการเปิดปิด ดังนั้น ถ้ามีปัญหาเกี่ยวกับการปัสสาวะ ต้องคำนึงถึงภาวะพร่องของไต

5.ไตดี : ทำให้โรคทางเดินหายใจลดลง

การหายใจของคนเราต้องอาศัยปอดในการหายใจเข้า แต่ในการปรับการหายใจให้หายใจได้ลึกต้องอาศัยพลังของไตในการดึงรั้ง ดังนั้นหากพลังไตอ่อนแอ จะเกิดอาการเหนื่อยง่าย หายใจตื้น หอบหืด

6.ไตดี : ทำให้กระดูกแข็งแรง

กระดูกที่แข็งแรง แน่นหนา ต้องอาศัยสารจิงของไตไปบำรุง ในเด็กเล็ก ถ้าขาดสารจิงของไต กระดูกจะอ่อน กระดูกบนกระหม่อมจะปิดช้า เจริญเติบโตช้า ร่างกายจะไม่สูง ในคนสูงอายุ กระดูกจะเปราะ หักง่าย แตกง่าย ปวดเมื่อย เอว ขาโก่งง่าย

7.ไตดี : ทำให้สมองเติบโตดี ความจำดี

สมอง คือ ทะเลของไขกระดูก ไตเป็นที่เกิดของไขกระดูก เป็นที่ก่อเกิดจิงของไต ถ้าจิงของไตพอ สมองก็เติบโตดี ความจำดี ในเด็กเล็ก ถ้าขาดสารจิง จะทำให้ สมองเติบโตช้า ปัญญาอ่อน ความจำเสื่อม ในคนสูงอายุ จะขาดชีวิตชีวา ความคิดอ่านช้า ลืมง่าย ความจำเสื่อม โรคสมองเสื่อม

8.ไตดี : ทำให้ผมสุขภาพดี ผมหนาเป็นประกาย

จิงของไต สามารถสะท้อนออกที่เส้นผม จิงของไตพร่อง ทำให้ผมขาดความชุ่มชื้น เหี่ยวเฉา ผมที่ร่วงง่าย เกี่ยวข้องกับ ผมดำ ผมดก ผมหนา มีประกายบ่งบอกถึงความแข็งแรงของไต

9.ไตดี : ช่วยควบคุมความกลัว ทำให้จิตใจสงบ

ไตควบคุมการมุ่งมั่น ควบคุมการอ่อนไหวทางอารมณ์ คนที่ไตอ่อนแอ ตกใจกลัวง่าย ควบคุมจิตอารมณ์ไม่ได้ บางครั้งแสดงออกของโรคทางจิต

10.ไตดี : การได้ยินดี ตามองเห็นชัด

ไตยังมีบทบาทในการแปรเปลี่ยนเป็นเลือดพลัง หรือไปหล่อเลี้ยงดวงตา และใบหู รวมทั้งอวัยวะต่างๆ ผู้สูงอายุที่เริ่มมีปัญหาการได้ยิน มีเสียงดังในหู บ่งบอกถึงภาวะของไตพร่อง

คนที่ไตพร่องมีอาการแสดงออกว่า อย่างไร?

• ปวดเมื่อยเอว เป็นบ่อยๆ โดยเฉพาะเวลาอากาศครึ้มฟ้าครึ้มฝน ร่างกายอ่อนเพลีย หรือหลังมีเพศสัมพันธ์
• ปัสสาวะบ่อยตอนกลางคืน มากกว่า 3 ครั้ง หรือปัสสาวะไม่มีแรงเบ่ง บางรายถ่ายอุจจาระเหลวช่วงฟ้าสาง
• ร่างกายอ่อนล้า รู้สึกง่วงนอนตลอดเวลา ไม่อยากพูดคุย ไม่มีสมาธิ ทำงานแบบไม่มีความมุ่งมั่น
• หลงลืมง่าย นอนไม่หลับ
• แขนขาเย็น กลัวอากาศหนาว กลัวลมหรือความเย็น
• ไม่มีอารมณ์หรือความต้องการทางเพศ เสื่อมสมรรถภาพทางเพศ
• มีโรคเรื้อรัง เช่นไขมันในเลือดสูง ความดันโลหิตสูง เบาหวาน ไตอักเสบเรื้อรัง
• เป็นหวัดง่าย ภูมิคุ้มกันต่ำ
• ผมร่วงง่าย เวลาสระผม จะมีผมหลุดร่วงเป็นจำนวนมาก

ขอขอบคุณข้อมูลจาก healthchannel.co.th