วิธีสังเกต “ลิ้น” เช็ค แพ้อากาศ-ไรฝุ่น

ช่วงปลายฝนต้นหนาวแบบนี้ หลายคนมักมีอาการแพ้อากาศ หรือบางครั้งอาจไม่เกี่ยวกับสภาพอากาศ แต่เป็นเพราะมีความเครียด ขาดการพักผ่อนอย่างเพียงพอ หรืออยู่ในสภาพแวดล้อมที่มีสารก่อภูมิแพ้ก็สามารถทำให้อาการกำเริบขึ้นได้เช่นเดียวกัน

แพทย์จีน นภษร แสงศิวะฤทธิ์ อาจารย์ประจำคณะการแพทย์แผนจีน มีคำแนะนำเกี่ยวกับการเช็คลิ้น เพื่อสังเกตอาการแพ้อากาศ ดังนี้

สังเกตลิ้น เช็คแพ้อากาศ +ไรฝุ่น

มีผู้ป่วยหญิงอายุ 21 ปี คนหนึ่ง มาพบหมอ ด้วยอาการมีผื่นคันลมพิษที่แขน ขาและลำตัว โดยอาการเป็นๆ หายๆ มาเกือบ 2 ปีแล้ว โรคมักจะกำเริบในช่วงที่นอนน้อย มีความเครียด และมักเกิดอาการหลัง 6 โมงเย็น

เมื่อทำการซักประวัติ ก็พบว่า ผู้ป่วยรายนี้มีอาการอื่นๆ ร่วมด้วยคือ คอแห้ง กระหายน้ำบ่อย มีเหงื่อออกมากตอนกลางวัน ฝ่ามือ ฝ่าเท้าร้อน เหนื่อยง่าย อ่อนเพลีย ขี้หงุดหงิด มีอาการปัสสาวะบ่อยทุกๆ 1-2 ชั่วโมง ประจำเดือนสีแดงสด มีลิ่มเลือดปน และประจำเดือนมาตรงเวลาสม่ำเสมอ มักมีอาการปวดท้องเมื่อมีประจำเดือน ชีพจรเต้นลื่น เล็ก เร็ว

ส่วนพฤติกรรมด้านอื่นๆ ของผู้ป่วย คือ อาศัยอยู่ในคอนโดมิเนียม สภาพอากาศไม่ถ่ายเทซึ่งอาจมีไรฝุ่นและ ชอบดื่มน้ำเย็น ทานอาหารทะเล และขับถ่ายเป็นปกติทุกวัน วันละครั้ง ไม่เคยเข้ารับการตรวจ Skin Test(สกินเทสต์) ไม่มีประวัติการแพ้ยาและไม่มีโรคประจำตัว

หมอได้ทำการตรวจลิ้น พบว่า ลิ้นมีสีแดงคล้ำ มีตุ่มเม็ดสีแดงคล้ายกับตุ่มในผลสตรอว์เบอร์รี่บนลิ้น และมีฝ้าขาวเป็นเยื่อบางๆ เส้นเลือดใต้ลิ้นมีสีม่วงคล้ำ ริมฝีปากแห้งและคล้ำ

ก่อนจะทำการวินิจฉัยอาการของผู้ป่วยหญิงท่านนี้ เรามาตรวจเช็กสภาพลิ้นในภาวะต่างๆ กันก่อน

สำหรับคนที่ร่างกายอยู่ในสภาวะปกติ สามารถมองเห็นลิ้นเป็นสีแดงอ่อน ฝ้าบนลิ้นจะเป็นสีขาวบาง แต่หากฝ้าบนลิ้นค่อยๆ เปลี่ยนจากเยื่อบางเป็นเยื่อหนา แสดงว่า การดำเนินของโรครุนแรงขึ้น ในทางกลับกัน ถ้าฝ้าบนลิ้นค่อยๆ เปลี่ยนจากเยื่อหนาเป็นเยื่อบาง แสดงว่า สุขภาพของผู้ป่วยดีขึ้น

ฝ้าบนลิ้นชุ่มชื้น แสดงว่า มีความชื้นสะสมในร่างกายค่อนข้างมาก แต่ถ้าฝ้าบนลิ้นแห้ง แสดงว่า สารน้ำในร่างกายถูกทำลายไปมาก ซึ่งสามารถแบ่งเป็น เย็นและร้อน สามารถแยกชนิดได้จากสี คือ ฝ้าสีขาว แสดงว่า ร่างกายมีภาวะโรคเย็น ฝ้าสีเหลืองแสดงว่า ร่างกายมีภาวะโรคร้อน

เส้นเลือดใต้ลิ้นมีสีค่อนข้างคล้ำ แสดงว่า ระบบไหลเวียนเลือดไม่ดี แต่ถ้า เส้นเลือดใต้ลิ้นซีด แสดงว่า มีภาวะเลือดและลมปราณพร่อง

สำหรับผู้ป่วยหญิงท่านนี้ หมอทำการวินิจฉัยจากลิ้นและพฤติกรรมต่างๆ ได้ว่า ร่างกายอยู่ในภาวะเลือดร้อน ระบบไหลเวียนเลือดติดขัด จึงทำให้มีอาการแพ้ หมอทำการรักษาโดยการให้ผู้ป่วยกินยาสมุนไพรจีนเพื่อช่วยปรับสมดุลร่างกาย ทำให้ความรุนแรง ความถี่ และอาการคันลดลง

เมื่อรู้เช่นนี้แล้ว เราควรสังเกตสุขภาพที่เปลี่ยนแปลงไปของเราทุกวัน ซึ่งสามารถทำได้ง่ายๆ โดยการเช็กลิ้นหรืออาการผิดปกติอื่นๆ รวมถึง ตรวจสอบพฤติกรรมด้านต่างๆ ในชีวิต เช่น อารมณ์ อาหาร สภาพแวดล้อม ที่อยู่อาศัย ซึ่งส่งผลต่อสุขภาพของเราทั้งสิ้น

การหมั่นสังเกตเป็นหนทางช่วยป้องกันความเจ็บป่วยและทำให้สุขภาพแข็งแรงได้ค่ะ

ขอขอบคุณข้อมูล : “สังเกตลิ้น เช็ค แพ้อากาศ + ไรฝุ่น” จากนิตยสารชีวจิต
ภาพประกอบจาก : istockphoto