“ไขมันทรานส์” หรือที่รู้จักกันในชื่อ ทรานส์แฟท (Trans Fat) จัดเป็นไขมันวายร้าย และเป็นภัยเงียบต่อสุขภาพ กินไขมันทรานส์มากๆ อาจก่อให้เกิดโรคไม่ติดต่อเรื้อรังได้หลายชนิด เราลองมาตรวจสอบกันว่าไขมันทรานส์จะนำพาเราเสี่ยงกี่โรคกันแน่
ใครๆ ก็รู้ว่าการกินไขมันมากเกินไปนั้น เป็นอันตรายต่อสุขภาพ โดยเฉพาะอย่างยิ่งมีข่าวไขมันทรานส์ที่จะถูกกำจัดออกไปจากอาหารหลายๆ ชนิด เราก็ยิ่งตระหนักถึงอันตรายจากไขมันทรานส์กันมากยิ่งขึ้น ซึ่งหากใครสงสัยว่าไขมันทรานส์อันตรายอย่างไร ก่อให้เกิดโรคอะไรได้บ้าง วันนี้ถั่งเช่า คอร์ดี้ไทย ได้นำข้อมูลเกี่ยวกับโรคที่อาจเกิดขึ้นได้จากกินไขมันทรานส์มากเกินไป มาฝากนะคะ
1. โรคหลอดเลือดหัวใจ
ไขมันทรานส์ เป็นไขมันตัวร้ายที่เข้าไปเพิ่มไขมันชนิดเลว (LDL) ในร่างกาย ลดปริมาณไขมันชนิดดี (HDL) และเพิ่มระดับไตรกลีเซอไรด์(triglyceride) ซึ่งความร้ายกาจนี้เองที่อาจเป็นสาเหตุทำให้เกิดโรคหลอดเลือดหัวใจได้ เนื่องจากเมื่อปริมาณไขมันชนิดไม่ดีสะสมอยู่ในร่างกายมากขึ้น ไขมันเหล่านี้จะเกาะตัวอยู่ตามผนังหลอดเลือด ยิ่งสะสมมากขึ้นเรื่อยๆ จะทำให้ผนังหลอดเลือดเกิดการอุดตัน เป็นเหตุให้กล้ามเนื้อหัวใจทำงานด้อยประสิทธิภาพลง เพิ่มความเสี่ยงต่อโรคหัวใจ ไขมันอุดตันในเส้นเลือด และโรคไขมันในเลือดสูง หรือหากเกิดภาวะกล้ามเนื้อหัวใจตาย ก็อาจเกิดอาการหัวใจวายเฉียบพลันได้เช่นกัน
2. โรคเส้นเลือดอุดตันในสมอง
นอกจากภาวะไขมันอุดตันในเส้นเลือดที่ลำเลียงเลือดไปเลี้ยงหัวใจแล้ว ไขมันทรานส์ยังมีส่วนเกี่ยวข้องกับภาวะไขมันอุดตันเส้นเลือดชุดที่ลำเลียงเลือดไปเลี้ยงสมอง เพิ่มความเสี่ยงต่อภาวะสมองขาดเลือด เนื่องจากเส้นเลือดอุดตันทำให้เลือดไปเลี้ยงสมองไม่เพียงพอ และหากมีอาการรุนแรง อาจถึงขั้นเสียชีวิตได้เลย
3. โรคความดันโลหิตสูง
เมื่อร่างกายมีไขมันสะสมอยู่ตามผนังหลอดเลือดมากขึ้น ย่อมส่งผลให้การไหลเวียนของเลือดด้อยประสิทธิภาพลง ส่งผลกระทบต่อความดันโลหิตในร่างกาย โดยความดันโลหิตที่ไปเลี้ยงส่วนต่างๆ ของร่างกายจะมีระดับขึ้นๆ ลงๆ ไม่สม่ำเสมอ เป็นเหตุให้มีความเสี่ยงต่อโรคความดันโลหิตสูงมากขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งคนที่มีภาวะอ้วน คนที่มีอาการป่วยเกี่ยวกับสมอง ต่อมไร้ท่อ ต่อมหมวกไต หรือมีโรคประจำตัวอย่างโรคเบาหวาน เป็นต้น
4. โรคเบาหวาน
ผลการศึกษาจากคณะแพทยศาสตร์ Wake Forest University พบว่า ลิงที่ถูกป้อนด้วยอาหารที่มีไขมันทรานส์สูง (8%) มีแนวโน้มอ้วนลงพุง และส่งผลให้ร่างกายไวต่ออินซูลิน ซึ่งเท่ากับว่าลิงที่กินไขมันทรานส์ติดต่อกันเป็นเวลานานๆ มีความเสี่ยงที่จะป่วยด้วยโรคอ้วนลงพุง และโรคเบาหวานควบคู่กันไป ซึ่งนักวิจัยมีความเห็นตรงกันว่ากับร่างกายมนุษย์ก็เช่นกัน
5. อ้วนลงพุง
กรดไขมันทรานส์มีส่วนกระตุ้นให้เกิดโรคอ้วนและโรคอ้วนลงพุงได้ โดยคณะแพทยศาสตร์ Harvard Medical School พบว่า ไขมันทรานส์ทำให้เกิดความผิดปกติของระบบเผาผลาญของร่างกาย หรือระบบเมตาบอลิก และกลุ่มทดลองที่กินอาหารไขมันทรานส์สูงๆ มีความเสี่ยงต่อโรคอ้วนและโรคอ้วนลงพุง รวมไปถึงโรคไม่ติดต่อเรื้อรังอื่นๆ ด้วย
6. อัลไซเมอร์
ไขมันชนิดดีเป็นวัตถุดิบที่สำคัญในกระบวนการทำงานของสมอง โดยเฉพาะในด้านการเรียนรู้และจดจำ อย่างไรก็ตามหากกินไขมันทรานส์เข้าไปมากๆ ไขมันทรานส์จะเพิ่มระดับไตรกลีเซอไรด์ ไขมันชนิดเลว คอเลสเตอรอล รวมถึงไปลดไขมันชนิดดีในร่างกายของเรา แถมยังปล่อยสารอนุมูลอิสระ ส่งผลให้การทำงานของสมองมีประสิทธิภาพไม่ดีเท่าที่ควร จากการศึกษาพบว่า ผู้ที่มีระดับไขมันเลวในเลือดมากเกินปกติ มักจะมีอาการหลงๆ ลืมๆ บ่อยกว่าคนที่มีระดับไขมันในเลือดอยู่ในเกณฑ์ปกติ อีกทั้งยังมีแนวโน้มเสี่ยงเป็นโรคอัลไซเมอร์มากขึ้นอีกต่างหาก
7. ตับทำงานผิดปกติ
ร่างกายของเราไม่มีกระบวนการหรือเอนไซม์ที่ใช้ในการย่อยสลายไขมันทรานส์ได้อย่างเฉพาะเจาะจง จึงส่งผลให้ตับต้องสลายไขมันทรานส์ด้วยวิธีการที่ต่างออกไปจากการย่อยสลายไขมันปกติ เป็นสาเหตุทำให้ตับต้องทำงานหนักมากขึ้นจนอาจเกิดภาวะผิดปกติต่อการทำงานของตับได้
8. นิ่วในถุงน้ำดี
จากการศึกษาที่ตีพิมพ์ใน NCBI พบว่า กลุ่มเด็กวัยรุ่นผู้ชายอายุ 14 ปีขึ้นไป ถ้ามีพฤติกรรมกินไขมันทรานส์จากอาหารเป็นประจำ จะมีความเสี่ยงเป็นนิ่วในถุงน้ำดีมากขึ้น และเมื่อเทียบกับกลุ่มผู้ชายที่มีพฤติกรรมการกินอาหารไขมันต่ำ กลุ่มนี้จะมีความเสี่ยงต่อโรคนิ่วในถุงน้ำดีน้อยกว่าอย่างเห็นได้ชัด
9. มีลูกยาก
การศึกษาจาก Harvard School of Public Health พบว่า ผู้หญิงที่มีภาวะมีบุตรยาก มักจะมีพฤติกรรมกินไขมันทรานส์มากกว่าผู้หญิงปกติ หากได้รับไขมันทรานส์มากกว่าผู้หญิงปกติเพียง 2% ของปริมาณพลังงานทั้งหมดที่ควรได้รับต่อวัน ก็จะเพิ่มความเสี่ยงต่อภาวะมีบุตรยากเป็น 2 เท่าเลยทีเดียว
10. จอประสาทตาเสื่อม
ผลการศึกษาที่ถูกตีพิมพ์ในวารสาร The American Journal of Clinical Nutrition เมื่อปี 2015 พบว่า พฤติกรรมการกินไขมันทรานส์มากๆ เป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้เกิดโรคจอประสาทตาเสื่อมได้เช่นเดียวกัน เนื่องจากไขมันทรานส์เป็นกรดไขมันที่ไม่ส่งผลดีต่อสุขภาพ และยังมีอนุมูลอิสระอยู่ในตัว จึงอาจเป็นสาเหตุทำให้เกิดความเสื่อมสภาพของเซลล์ต่างๆ ในร่างกายเร็วขึ้นกว่าปกติ
11. เหนี่ยวนำให้เกิดอาการอักเสบในร่างกายได้ง่ายขึ้น
เนื่องจากไขมันทรานส์จะปล่อยอนุมูลอิสระออกมาทำลายเซลล์ต่างๆ ในร่างกาย เหนี่ยวนำให้เกิดอาการอักเสบกับร่างกายได้ง่ายขึ้น โดยเฉพาะคนที่มีภูมิคุ้มกันบกพร่อง ภูมิคุ้มกันต่ำ หรือกินอาหารมีสารต้านอนุมูลอิสระสูงน้อยเกินไป อาจโดนอนุมูลอิสระจากไขมันทรานส์เล่นงานให้เกิดภาวะอักเสบต่างๆ ในร่างกายได้
12. มะเร็งเต้านม โดยเฉพาะในวัยหมดประจำเดือน
ผลการศึกษาจากสถาบันการพยาบาลแห่งชาติสหรัฐอเมริกา พบว่า ไขมันทรานส์มีส่วนกระตุ้นให้เกิดความเสี่ยงโรคมะเร็งเต้านมในผู้หญิงวัยหมดประจำเดือน รวมไปถึงผู้หญิงที่มีระบบภูมิคุ้มกันต่ำ ร่างกายอ่อนแอ หรือผู้ที่ได้รับยาบางชนิดที่กดภูมิคุ้มกัน เป็นต้น
อันตรายจากไขมันทรานส์ ถือเป็นภัยเงียบที่น่ากลัวมาก อย่างไรก็ตามหากเราสามารถหลีกเลี่ยงไขมันทรานส์ได้ ก็อย่าละเลยที่จะทำ เพราะนี่เป็นวิธีหนึ่งที่จะช่วยให้เราลดความเสี่ยงต่อโรคที่เกิดจากการกินไขมันทรานส์ได้
ขอขอบคุณข้อมูล
- สำนักบริการวิชาการ มหาวิทยาลัยบูรพา
- Mahidol Channel
- healthline, webmd
- draxe
- everydayhealth
- wellnesstoday
- ncbiเรียบเรียงถั่งเช่า ม.เกษตร
ภาพประกอบ : Workpoint News