วิธี “ล้างจมูก” ที่ถูกต้อง พร้อมประโยชน์ของการล้างจมูก

เคยสงสัยกันไหมว่าทำไมบางคนถึงต้องล้างจมูกบ่อยๆ แล้วการล้างจมูกต้องล้างอย่างไรจึงจะดีต่อสุขภาพ ที่สำคัญคือเราควรล้างจมูกอย่างคนอื่นไหม ใช้น้ำอะไรล้างและต้องล้างบ่อยแค่ไหน บทความนี้จึงนำคำตอบของทุกคำถามมาให้ทุกคนได้อ่านและศึกษากัน

ทำไมเราต้อง “ล้างจมูก”?
การล้างจมูก เป็นการล้างเอาน้ำมูก และสิ่งสกปรกในจมูกออก เพื่อลดความเหนียวข้นของน้ำมูก ทำให้เชื้อโรคไม่เจริญเติบโต บรรเทาอาการคัดจมูก และนอกจากนี้ การล้างจมูกก่อนการพ่นยา จะช่วยทำให้ยาสัมผัสกับเยื่อบุจมูกได้มากขึ้น และออกฤทธิ์ได้ดีขึ้น

กลุ่มคนที่ควรล้างจมูก

• ผู้ที่เป็นโรคภูมิแพ้
• ผู้ที่เป็นโพรงจมูก หรือไซนัสอักเสบ
• ผู้ที่เป็นโรคหอบหืด ที่ต้องใช้ยาพ่นเป็นประจำ
• ผู้ที่เข้ารับการผ่าตัดเยื่อบุจมูกจากอาการไซนัสอักเสบ
• ผู้ที่เป็นหวัด คัดจมูก ชนิดที่มีน้ำมูก หรือเสมหะมากๆ จนรบกวนการหายใจ

ผู้ที่ไม่ได้อยู่ในกลุ่มดังกล่างนั้น ไม่มีความจำเป็นต้องล้างจมูก แต่สามารถทำความสะอาดจมูกได้หากต้องการ แต่มีจำเป็นต้องล้างเป็นประจำ

อุปกรณ์ในการล้างจมูก
การล้างจมูกจะใช้ น้ำเกลือ 0.9% แก้ว/ถ้วยสำหรับใส่น้ำเกลือที่ยังไม่ใช้ แก้ว/ถ้วยสำหรับใส่น้ำเกลือที่ล้างจมูกแล้ว กระบอกฉีดยา

ขั้นตอนการล้างจมูก

1. อุ่นน้ำเกลือให้มีอุณหภูมิพอเหมาะกับเยื่อบุจมูกก่อนการล้าง เพราะการใช้น้ำเกลืออุณหภูมิปกติล้างจมูกอาจทำให้มีการคัดจมูกหลังการล้างได้
2. ควรล้างจมูกบนโต๊ะและควรเตรียมภาชนะสำหรับรองรับน้ำเกลือหลังการล้าง
3. นำกระบอกฉีดยาที่แพทย์จ่ายให้ดูดน้ำเกลือในปริมาณน้อยๆ ก่อน สำหรับผู้ใหญ่ประมาณ 10 – 15 ซีซี เด็กประมาณ 5 ซีซี
4. นั่งโน้มตัวไปด้านหน้า ก้มศีรษะเล็กน้อย ให้เริ่มล้างจมูกจากข้างที่มีอาการคัดจมูกน้อยกว่าก่อน
5. นำปลายกระบอกฉีดยาใส่เข้าไปในจมูกข้างที่จะล้างเล็กน้อย อ้าปาก แล้วหายใจเข้าเต็มที่ และกลั้นหายใจไว้
6. ค่อยๆ ดันกระบอกสูบของกระบอกฉีดยาให้น้ำเกลือไหลเข้าไปในจมูกช้าๆ
7. หลังจากล้างเสร็จ ให้สั่งน้ำมูก หรือน้ำเกลือที่ค้างในโพรงจมูกออก
8. ล้างอุปกรณ์ที่ใช้ล้างจมูกด้วยสบู่ หรือ น้ำยาล้างจาน แล้วจึงล้างต่อด้วยน้ำประปาจนสะอาด (หากใช้ผลิตภัณฑ์ที่ทำจากแก้ว หลังจากล้างแล้วควรนำมาต้มกับน้ำเดือดประมาณ 5 นาที แล้วผึ่งให้แห้ง)

ข้อควรระวังในการล้างจมูก
การล้างจมูกควรจะล้างจนกว่าจะรู้สึกว่าจมูกโล่ง ไม่มีน้ำมูกหรือสิ่งสกปรกคั่งค้างอยู่ในจมูก และใช้น้ำเกลือฆ่าเชื้อนอร์มาลซาไลน์ 0.9% (Normal saline 0.9%/ NSS 0.9%) เท่านั้น ไม่มีส่วนผสมของน้ำตาล (Glucose) ควรอ่านฉลาก และวันหมดอายุให้ละเอียดก่อนซื้อ

ควรล้างจมูกบ่อยแค่ไหน?

จำนวนครั้งที่ล้างจมูก จะขึ้นอยุ่กับจุดประสงค์ของการล้างจมูก

• ล้างจมูก วันละ 1 ครั้ง : เพื่อล้างสิ่งสกปรก เชื้อโรค ฝุ่นควันที่พบเจอในแต่ละวัน
• ล้างจมูก วันละ 2 ครั้ง เช้า – เย็น : เพื่อกำจัดเชื้อโรค ลดน้ำมูก ลดอากาคัดจมูก หรือภูมิแพ้
• ล้างจมูกเมื่อมีอาการ : เมื่อมีอาการคัดแน่นจมูก หายใจไม่สะดวก จากอาการของโรคโพรงจมูกอักเสบ ไซนัส

ขอขอบคุณ
ข้อมูล : สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา,คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล,Hashi
ภาพ : kapook.com